Đại sư Tinh Vân có một người đệ tử,
sau khi tốt nghiệp đại học liền học thạc sĩ, rồi lại học tiến sĩ, sau
nhiều năm đèn sách cuối cùng cũng đã hoàn thành luận án tiến sĩ nên vô
cùng mừng vui.
Một hôm người đệ tử này trở về, thưa
với Đại sư: Thưa thầy nay con đã có học vị tiến sĩ rồi, sau này con phải
học những gì nữa? Ngài Tinh Vân bảo: Học làm người, học làm người là
việc học suốt đời chẳng thể nào tốt nghiệp được.
Thứ nhất, “học nhận lỗi”. Con
người thường không chịu nhận lỗi lầm về mình, tất cả mọi lỗi lầm đều đổ
cho người khác, cho rằng bản thân mình mới đúng, thật ra không biết nhận
lỗi chính là một lỗi lầm lớn.
Thứ hai, “học nhu hòa”. Răng
người ta rất cứng, lưỡi người ta lại mềm, đi hết cuộc đời răng người ta
lại rụng hết, nhưng lưỡi thì vẫn còn nguyên, cho nên cần phải học mềm
mỏng, nhu hòa thì đời con người ta mới có thể tồn tại dài lâu được. Tâm
nhu hòa là một tiến bộ lớn trong việc tu tập.
Thứ ba, “học nhẫn nhục”. Thế
gian này nếu nhẫn được một chút thì sóng yên biển lặng, lùi một bước thì
biển rộng trời cao. Nhẫn, vạn sự được tiêu trừ. Nhẫn chính là biết xử
sự, biết hóa giải, dùng trí tuệ và năng lực làm cho chuyện lớn hóa thành
nhỏ, chuyện nhỏ hóa thành không.
Thứ tư, “học thấu hiểu”. Thiếu
thấu hiểu lẫn nhau sẽ nảy sinh những thị phi, tranh chấp, hiểu lầm. Mọi
người nên thấu hiểu thông cảm lẫn nhau, để giúp đỡ lẫn nhau. Không thông
cảm lẫn nhau làm sao có thể hòa bình được?
Thứ năm, “học buông bỏ”. Cuộc
đời như một chiếc va li, lúc cần dùng thì xách lên, không cần dùng nữa
thì đặt nó xuống, lúc cần đặt xuống lại không đặt xuống, cũng như kéo
một túi hành lý nặng nề không tự tại chút nào cả. Năm tháng cuộc đời có
hạn, nhận lỗi, tôn trọng, bao dung, mới làm cho người ta chấp nhận mình,
biết buông bỏ thì mới có thể tự tại được!
Thứ sáu, “học cảm động”. Nhìn
thấy ưu điểm của người khác chúng ta nên hoan hỷ, nhìn thấy điều không
may của người khác nên cảm động. Cảm động là tâm thương yêu, tâm Bồ tát,
tâm Bồ đề; trong cuộc đời mấy mươi năm của tôi, có rất nhiều câu
chuyện, nhiều lời nói làm tôi cảm động, cho nên tôi cũng rất nỗ lực tìm
cách làm cho người khác cảm động.
Thứ bảy, “học sinh tồn”. Để
sinh tồn, chúng ta phải duy trì bảo vệ thân thể khỏe mạnh; thân thể khỏe
mạnh không những có lợi cho bản thân, mà còn làm cho gia đình, bạn bè
yên tâm, cho nên đó cũng là hành vi hiếu đễ với người thân.
Theo Đại sư Tinh Vân, Liên Hải dịch
Bài học đạo lý: Cái học tích
lũy kiến thức, thành tựu bằng cấp tuy khó nhưng không khó bằng cái học
chuyển hóa những tập khí bất thiện của chính bản thân mình để trở nên
hoàn thiện, học làm người. Đúng như lời của Đại sư Tinh Vân: “Học làm
người là việc học suốt đời chẳng thể nào tốt nghiệp được”.
Một người dù có bằng tiến sĩ hay không có bằng cấp gì cũng đều phải
học làm người. Đó chính là sự tu tập, khả năng tự trị liệu và chuyển
hóa. Theo Đại sư Tinh Vân, trước cần học nhận lỗi. Lỗi lầm là điều không
ai có thể tránh khỏi. Nhận ra lỗi lầm và chịu trách nhiệm về nó chính
là sự tiến bộ lớn. Kế đến là học nhu hòa, tức sự khiêm tốn, hạ mình nhằm
thiết lập sự hòa ái, sống chung an lạc. Tiếp theo là học nhẫn nhục.
“Một điều nhịn chín điều lành”. Nhẫn nhịn và kiềm chế được trước nghịch
cảnh mới là người có sức mạnh thật sự, vạn sự lành đều xuất phát từ đây.
Quan trọng hơn là học thấu hiểu. Vì chỉ có thấu hiểu mới hình thành cảm
thông và thương yêu. Nhờ thấu hiểu nên người ta sẽ bớt cố
chấp, dễ dàng buông bỏ, hỷ xả và bao dung. Học buông bỏ những gì đáng
buông bỏ để cuộc sống sẽ nhẹ nhàng, thanh thản hơn. Đặc biệt là học cảm
động, rung động trước khổ đau, bất hạnh và sẻ chia thành công, vui mừng
với người khác. Từ bi hỷ xả là những chất liệu nuôi lớn tình thương
trong ta và mọi người. Cần thiết nhất là học cách sống lành mạnh để thân
khỏe; thân khỏe thì tâm mới an và làm được những gì cần làm.
Những lời dạy học làm người của Đại
sư Tinh Vân thật giản dị mà vô cùng thiết thực và lợi ích. Cuộc sống sẽ
trở nên nhiệm mầu, an vui và hạnh phúc khi mỗi người đều quan tâm đến
việc tự hoàn thiện mình bằng cách nỗ lực trong việc học làm người.
BẠCH VÂN
Ảnh: Đại sư Tinh Vân