Pháp bảo nhật dụng

1

Bệnh tòng khẩu nhập

Họa tòng khẩu xuất.

Bệnh từ miệng đưa vào

Họa từ miệng xuất ra.

2

Nhất ngôn ký xuất

Tứ mã nan truy.

Một lời đã nói ra rồi

Bốn ngựa cũng khó theo.

3

Xuất nhập hữu vô

Tử sanh đạo dã.

Ra vào giữa có không sống chết.

Ấy là đạo.

4

Kỷ sở bất dục

Vật thi ư nhân

Việc gì mình không muốn

Đừng làm cho ngươi khác

5

Tửu bất mê nhân

Nhân tự mê.

Rượu không làm mê người

Chính người tự mê rượu

6

Hội giả cận nhĩ

Mê giả viễn hồ.

Biết hướng tu thì đạo rất gần

Không biết hướng tu thì đạo rất xa.

7

Thiên kim dị đắc

Hảo ngữ nan tầm.

Ngàn vàng dễ có được

Lời tốt rất khó cầu.

8

Đức giả bổn dã

Tài giả mạc dã.

Đạo đức là cội gốc

Tiền bạc là cành nhánh.

9

Bất căng tế hạnh

Chung lụy đại đức.

Không giữ kỹ đến nết nhỏ

Sẽ làm hại đến đức lớn.

10

Hữu đức bất cô

Tất hữu hữu lân.

Có đức không sợ lẻ loi

Tất có bạn gần gủi.

11

Nhân từ giả thọ

Hung bạo gia vong

Nhân từ được sống lâu

Hung tàn bị chết sớm

12

Thanh giả tự thanh

Tục giả tự tục

Trong sạch tự mình biết

Ô uế tự mình hay


13

Qua điền bất nạp lũ

Lý hạ bất chỉnh quan

Trong ruộng dưa chớ sửa dép

Dưới dàn lý chớ sử mũ

14

Tự mãn chiêu tổn

Khiêm cung thọ ích.

Tự mãn chuốc tổn hại

Khiêm nhường được lợi ích.


15

Tham tâm hại kỷ

Lợi khẩu tổn thân.

Tâm tham làm hại mình

Nói nhiều làm tổn đến thân.

16

Tri túc thường lạc

Đa tham tắc ưu.

Biết đủ lúc nào cũng vui

Tham nhiều thì nhiều ưu lo.


17

Thủ khẩu như bình

Phòng ý như thành.

Giữ miệng như giữ bình

Phòng ý như quân giữ thành.

18

Quả ngôn trạch giao

Khả vô hối lận

Nên ít nói, chọn ban mà chơi

Thì không bao giờ hối tiếc.


19

Nhẫn đác nhất thời

An bình bá nhật

Một lúc nhẫn nhịn được

Bình an suốt trăm ngày.

20

Tu ố chi tâm

Nghĩa chi bổn giả.

Biết hổ thẹn làm đầu

Là cội gốc của nghĩa nhân.


21

Thiệt nhu thường khẩu

Xỉ chiết vị cương.

Lưỡi mền nên còn hoài

Răng gãy vì cứng cỏi

22

Sự tiểu bất nhẩn

Tắc loạn đại mưu.

Điều nhỏ không nhịn được

Thì làm hư việc lớn.


23

Sanh sự sự sanh

Tỉnh sự sự tỉnh

Sanh ra việc thì việc sanh

Bớt được việc thì việc bớt

24

Sỉ tồn tâm tồn

Sỉ vong tâm vong.

Biết hổ thẹn tâm còn

Không biết hổ thẹn tâm mất.


25

Thắng nhân giả lực

Tự thắng giả cường.

Thắng người là sức mạnh bên ngoài

Thắng mình mới là sức mạnh nội tâm

26

Tam nhân đồng hành

Tất hữu ngã sư.

Ta vàhai người cùng đi

Thế nào cũng có một người là thầy ta.


27

Quá nhi bất cải

Thị vi quá dại.

Biết lỗi mà không chịu sửa

Đó mới là lồi to.

28

Nhất ngôn hưng bang

Nhất ngôn táng bang.

Một lời nói nước thịnh

Một lời nói mất nước.


29

Ngôn bất khả dĩ bất thận.

Lời nói không thể coi thường

Nên phải cẩn thận khi nói.

30

Hàm huyết phún nhân

Tiên ô tự khẩu.

Ngậm máu phun đến người

Trước hết tự dơ miệng mình.

To Bottom
Chương 10



Âm

Nghĩa

Âm

Nghĩa


1

Năng hành nhẫn giả

Hữu lực đại nhân.

Nhẫn nhịn chịi đựng bình an

Đó là năng lực của hàng đại nhân

2

Bão tâm quả dục

Bão thân tị danh.

Giữ tâm ít muốn an lành

Giữ thân nên lách tránh danh trên đời.


3

Quả ngôn tỉnh báng

Quả dục bão thân.

Nói ít bớt bị gièm pha

Bớt tham giữ vẹn thân ta an bình.

4

Kién hiền tư tề

Bất hiền tự tỉnh.

Thấy người hiền mong sao bằng được

Nhìn kẻ dữ lòng phải tự soi.


5

Cẩu bất chí đức

Đạo khả ngưng yên.

Nếu đức chẳng luyện đến nơi

Làm sao thành đạo thảnh thơi an bình.

6

Tu tâm như thủy

Ủy khúc tùy hình.

Tu tâm như nước dẻo mềm

Cong ngay tùy lúc xuống lên tùy hình.


7

Tác nhân kết quả

Vô sở đảo dã

Gây nhân thành kết quả rồi

Vái cầu lễ lạy bồi hồi uổng công.

8

Vụ danh chiêu họa

Tham tài sát thân

Háo danh gọi họa cho mình

Tham lam tiền của giết thân mấy hồi.


9

Kiến thiện tòng cập

Bất thiện thám thang.

Thấy người làn lành gắng theo cho kịp

Nhìn kẻ làm dữ như gặp nước sôi.

10

Phú nhuận ốc trang

Đức nhuận tâm tịnh.

Giàu sang trang điểm cửa nhà

Đạo đức gầy dụng an hòa tịnh tâm.


11

Nhu tất thắng cương

Nhược tất thắng cường.

Mềm luôn thắng cứng xưa nay

Yếu hay thắng mạnh ai ai cũng tường.

12

Nhân thục vô quá

Cải vi Thánh Hiền.

Làm người ai khỏi lỗi lầm

Biết lỗi sửa lỗi chuyên tâm Thánh Hiền.


13

Tri quá tất cải

Đắc hảo mạc vong.

Biết lỗi thì sửa chổ sai

Sửa rồi được tốt hằng ngày đừng quên.

14

Ôn cung thận đức

Sử nhân mộ chi.

Đức tánh hòa nhã khiêm cung

Được người kính mến ung dung vui hòa.


15

Thôi cổ nghiệm kim

Tất dĩ bất hoặc.

Xét rõ sự việc xưa nay

Mê lầm tránh khỏi tương lai rõ ràng.

16

Cẩn tắc vô ưu

Nhẩn tắc vô nhục.

Cẩn thận thì khỏi lo âu

Nhẫn nhịn gìn giữ âu sầu kỏi mang.


17

Phi hiền mạc giao

Phi nghĩa bất thủ

Kẻ xấu đừng có giao du

Đồ vật phi nghĩa tiếp thu hại mình.

18

Dục hữu tương lai

Mạc tác thất đức.

Tương lai muốn có an lành

Đừng làm thất đức mới thành ý

mong.


19

Phi nhẫn mạc cử

Phi thị mạc thuyết.

Giận bậy đừng để phát sanh

Trái lẽ đừng có tranh giành đôi co.

20

Ngạo bất khả trưởng

Dục bất khả túng.

Kiêu căng chớ để lớn nhanh

Lòng tham chớ để phát sanh quá nhiều.


21

Thế sự tĩnh hiện

Nhân tình đạm trường.

Việc đời tĩnh lặng mới tường

Tình người thanh đạm vĩnh trường mới hay.

22

Kết lạc thiên ý

Mạc kết oan nhân.

Vui vầy nghìn bạn khỏi lo

Chớ gây thù oán dừ cho một người.


23

Tĩnh tắc thường an

Kiệm tắc thường túc.

Tĩnh lặng an ổn thân mình

Tiện tặn tri túc an bình sống vui.

24

Chí bất khả mãn

Lạc bất khả cực.

Tự mãn đừng có bao giờ

Hả hê tự đắc ơ hờ hại nguy.


25

Nhân vô thập toàn

Mạc khả tự kiêu.

Làm người toàn vẹn hiếm ai

Chớ nên tự đác ỷ tài làm chi.

26

Tự mãn giả bại

Tự căng giả ngu.

Tự mãn làm hỏng cả đời

Kiêu căng mê tối ai ơi đừng làm.


27

Tuy năng tất nhượng

Nhiên hậu vi đức.

Dù giỏi cũng vẩn khiêm nhường

Ấy là đức độ tỏ tường hiền nhân.

28

Lượng đại phúc đại

Cơ thâm họa thâm.

Khoan dung đại lượng phước nhiềuMưu thâm thì hoạ cũng thâM hại mình.


29

Bần nhi vô siểm

Phú thị vô kiêu.

Bần hàn chớ nịnh bợ ai

Giàu sang đừng lối ấy ngài hiền nhân

30

Quý nhi vong tiện

Giả bất nghĩa nhân.

Giàu sang quên thuở nghèo hèn

Ấy người bất nghĩa tánh quen đổi lòng.


31

Thốn tâm bất muội

Vạn pháp giai minh.

Tấc lòng ám muội nếu không

Muốn ngàn sự việc thành công rỡ ràng.

32

Nhẫn nan nhẫn sự

Thứ bất minh nhân.

Việc khó nhẫn nhịn sửa tu

Khoan dung tha thứ kẻ ngu mê lầm.


33

Thế thương vô nan

Đô lai bất chuyên.

Trên đời không có khó chi

Khó vì chẳng có chuyên trì chủ tâm.

34

Hữu thế sử nhân

Khiếu đác hài nhi.

Có thế lực đừng nên ép chúng

Hết thế rồi trẻ nít cười chê.


35

Trách nhân khiếm giao

Tự thứ kỷ quá.

Hay trách người giao tình nào trọn

Thường chìu mình thói xấu tăng nhanh.

36

Bất nghĩa nhi phú

Thả thị phù vân.

Bất nghĩa mà được giàu sang

Như mây gió thổi tan hoang mấy hồi


37

Dục tốc bất đạt

Tham tiểu thất chí.

Nôn nóng chẳng được việc chi

Tham cầu lợi nhỏ tiêu đi chí mình.

38

Thị phi đa ngôn

Phiền não cưởng xuất.

Tai tiếng chỉ do mồm hay nói

Buồn phiền đều bởi cố bon chen.


39

Nhi tôn tự phúc

Mạc bả mã ngưu.

Cháu con phước của cháu con

Ngựa trâu đừng tạo cháu con lãnh phần.

40

Khuất kỷ xử chúng

Hiếu thắng ngộ địch.

Nhún mình dễ sống ở đời

Tánh hay háo thắng khó dời tấc gang.